MUAYENE YÖNTEMLERİ-OPTİK SİNİR

OPTİK SİNİRİN DEĞERLENDİRİLMESİ

PUPİLLA IŞIK REAKSİYONU

Retina ve optik sinir hastalıklarında bozulan ışık reaksiyonu makulaya bağlı hadiselerde normaldir.

GÖRME KESKİNLİĞİNİN ÖLÇÜLMESİ

Her bir göz için yakını da içeren en iyi düzeltilmiş görme keskinliğine bakarak değerlendirilir.

RENKLİ GÖRME TESTİ

Esas olarak kırmızı ve yeşil renkleri etkiler.Değerlendirme amacı ile İshihara’nın psödo-izokromatik kartları kullanılmalıdır.

PARLAKLIK ŞİDDETİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Özellikle tek taraflı optik sinir tutulumlarında kullanılır. Hastanın her iki gözüne belli bir süre ışık kaynağı tutulduktan sonra hangi gözü ile daha parlak gördüğü sorulur. Etkilenen tarafta azalmış bir ışık hassasiyeti vardır.

MAKULER FOTOSTRES TEST

Erken dönem KMö ve santral seröz retinopati gibi oftalmoskopinin şüpheli olduğu durumlarda yapılır. Ayrıca makulopatiye bağlı görme kaybını optik sinire bağlı olandan ayırmada faydalıdır. Karanlık adaptasyon testinin uyarlanmış bir versiyonudur. Işıkla makulanın uyarılması hasta tarafından skotom şeklinde algılanan retinal hassasiyet kaybına yol açar. Görmenin geri gelmesi fotoreseptörlerin görme pigmentlerini yeniden sentezleme kabiliyetine bağlıdır.

Testin yapılışı;

En iyi uzak görme keskinliği sağlandıktan sonra hasta diğeri kapalı iken tek gözünü 10 saniye süreyle 3 cm uzakta bulunan ışık kaynağına fiske eder. Fotostres iyileşme zamanı test öncesi tespit edilmiş görme keskinliği hattında bulunan harflerden 3 tanesini görene kadar geçen zamandır. Normalde 15-30 saniye arasındadır. T6est normal olduğu tahmin edilen diğer gözede yapılır ve sonuçlar kıyaslanır. Makuler lezyonu olanhastalarda bu süre diğer göze göre 50 saniye kadar daha uzun olabilir. Optik sinir lezyonlarında fark bulunmaz.

Başka bir kaynak;

Bu testte parlak bir ışık herhangi bir göze 15 saniye süreyle tutulur ve daha önce okuduğu yakın eşelindeki (Snellen) yazıyı okuması istenir. Buradaki amaç görme keskinliğindeki azalmanın nedeninin maküler bir hadiseye mi yoksa optik sinir ile ilgili bir lezyona mı bağlı olduğunu ortaya çıkarmaktır. Aynı yazıyı 120 saniyeden daha uzun bir sürede tekrar okuyabiliyor ise makülaya ait bir hadiseden söz edilir. Optik sinir lezyonları ve normal bir insanda aynı yazıyı okuma süresi 10-40 saniyedir.

GÖRME ALANININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Görsel stimuluslara hastanın subjektif cevabı ile değerlendirilen görme alanında optik sinire bağlı hadiselerde santral skotom, santroçekal skotom, altütidinal ve sinir lifleri demeti defekti tarzlarında olabilir. Görme alanındaki optik sinire ait olduğu düşünülen bulguların oftalmoskopik bulgularla desteklenmesi gerekmektedir.

AMSLER GRID TESTİ

Fiksasyon noktasını çevreleyen 10 derecelik görme alanını değerlendirir. Özellikle makuler hastalıkların tanısında kullanılsa da küçük optik sinir lezyonlarının tanısında da faydalı olabilir. Kullanılan kart 5 mm2 lik karelerden ouşan 10 cm2 lik bir kareden oluşmaktadır. 33 cm mesafeden bakıldığında her bir kare 1 derecelik alana karşılık gelir. En faydalıları 1, 2 ve 6 nolu kartlardır. 2 nolu kartta santral noktayı göremeyen hastalara yardımcı olacak 2 köşegen çizgi vardır. 6 nolu kart 1 nolu karta göre daha ince ve hassas bir santral bölge içerir.

Testin yapılışı;

Hasta varsa yakın gözlüklerini takar ve tek gözüyle tam merkezdeki noktaya dosdoğru bakar. Bu sırada hastadan kart üzerinde herhangi bir yerde fark ettiği her türlü çarpıklık, dalgalı çizgiler, bulanık sahahlar ve boş noktaları belirtmesi istenir.
Erken dönem makuler lezyonu bulunan hastalar çizgilerin dalgalı olduğunu bildirirken, optik sinirde lezyonu bulunanlar bazı hatların kaybolmuş ulduğunu söyleyecektir.

FUNDUS MUAYENESİ

Optik diskin solukluğu, kabarıklığı gibi sinire ait bulgularla, ayrım gerekeceği zaman makülopatiye ait kanıtların gözlenebilmesi açısından önemlidir.

PULFRİCH FENOMENİ

Özellikle optik sinirin tek taraflı iletim defektlerinde değerli olabilen bir fenomendir. Bu testte kişi panduler hareketlerle sallanan bir objeye binoküler olarak bakarken gözlerden bir tanesi ışık şiddetini azaltan bir filtre ile örtülür. Optik sinirle ilgili tek taraflı bir hadise mevcut ise obje elips bir yörüngede osilasyonlar yapıyormuş gibi görünür.