EPİFORA MUAYENESİ
TAT TESTİ
Basit olup verilen sf in ağızda tadının hissedilmesidir.
FLORESEİN TESTİ
Verilen floreeinin tükrükte görülmesidir.
LAKRİMAL KESEYE PALPASYON
Akut dakriyosistitte bu muayene ağrıya neden olur. Üzerine bastırmakla pü gelmesi kanaliküler sistemim olayın sorumlusu olmadığını, patolojinin kesenin distalinde bulunduğunun göstergesidir. Palpasyonla taş yada tümör tespiti de mümkün olabilir.
MARJİNAL GÖZYAŞI ŞERİDİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
(GÖZYAŞI MENİSKÜS YÜKSEKLİĞİ)
Gözlere % 2’lik fluorescein damlatıldıktan sonra biyomikroskopta alt göz kapak kenarı ile bulber konjonktiva arasındaki fluoresceine boyanmış gözyaşı birikimi izlenir. Normalde 0.5 mm üzerindedir. Epifora olan tarafta diğer tarafa göre daha yüksektir. Daha buna bakamadan aynı taraftan gözyaşı da akabilir.
FLUORESCEİN KAYBOLMA TESTİ
Normalde damlatılan fluoresacein gözde 2 dakikadan fazla kalmadan punktumlar yoluyla drene olur. 2 dakika sonra hala yoğun fluorescein varsa bu yetersiz lakrimal drenajı gösterir ve bu da 1-4 arası derecelendirilir.
PROBİNG VE İRRİGASYON
Topikal anestezik madde damlatıldıktan sonra eğri uçlu lakrimal kanalikülle önce alt sonra üst punktumdan girilir. Punktum anatomisine uygun olarak önce 2 mm dik sonra kapak kenarına paralel olarak girilir ve enjektördeki sıvı verilir. Daha sonra sıvının geri gelip gelmemesine göre değerlendirilir.
1. sert sonlanma (doğru yoldayız demektir):
kanül kesenin medial duvarı ve lakrimal kemiğe dayandığı zaman meydana gelir. Bu durum lakrimal keseye girildiğini gösterirken kanaliküler obstrüksiyon ihtimalini ortadan kaldırır. Hekim bir elini lakrimal fossa üzerine koyar ve irrigasyon yapar. Sıvı burna geçiyorsa alt seviyede mekanik bir tıkanıklık yok demektir. Bu durumda pompa fonksiyonu yetersizliğinden şüphelenilir. Eğer sıvı burna ulaşmazsa, sıvı punktumdan geri geliyorsa ve kese şişiyorsa bu durumda kese distali tıkalıdır ve bu durumda ya pompa fonksiyonu ya mekanik obstrüksiyon ya da her ikisi mevcuttur. Bazen pürülan sıvı gelebilir.
2. yumuşak sonlanma (yanlış yoldayız demektir):
kanül kesenin lateral duvarı ve ortak kanalikülü alıp medyal duvara dayandığında meydana gelir. Bu durum kanülün karşılaştığı bir engel nedeniyle lakrimal keseye giremediğini gösterir. Verilen salin solusyonu verildiği kanalikülden geri geliyorsa o kanalikülde tıkanıklık var demektir. Eğer diğerinden geliyorsa ortak kanalikülde tıkanıklık vardır.
JONES BOYA TESTİ
Test sadece lakrimal sistemde kısmi obstrüksiyondan şüphelenildiğinde kullanılır. Total obstrüksiyon halinde bir anlamı yoktur.
Primer test:
Kısmi obstrüksiyonu gözyaşının primer hipersekresyonundan ayırır. Konjonktival keseye fluorescein damlatıldıktan 5 dakika sonra % 4’lük kokain emdirilmiş bir pamuklu kürdan alt konka altına yerleştirilir. Fluorescein pamuğu boyamışsa test pozitiftir ve bu durum nedenin lakrimal sistem tıkanıklığı değil primer hipersekresyon olduğunu gösterir. Eğer boya yoksa test negatiftir. Bu durum nedenin yeri bilinmeyen kısmi bir obstrüksiyon yada pompa mekanizmasının yetersizliği olduğunu gösterir ve sekonder teste geçilir.
Sekon der test (irrigasyon testi):
Kısmi obstrüksiyonun yerinin tayini için yapılır. Konjonktival kesedeki fluoresceinin gitmesi için konjonktiva yıkanır. Devamında lakrimal sistem berrak salin ile irrige edilir. Pozitif sonuç yani pamuğun fluoresceinle boyanmış olması kese distalindeki kısmi tıkanıklığa işaret ederken negatif sonuç kese proksimalinde tıkanıklık olduğunu veya pompa fonksiyonunun kusurunu gösterir.
KONTRAST DAKRİYOSİSTOGRAFİ
Bilateral kanaliküllert içine plastik kateterler yerleştirildikten sonra 1 ml lipiodol her iki kateterden gönderilir ve PA kafa grafisi çekilir. 5 dakika sonra da yerçekiminin gözyaşı üzerindeki etkisini görmek için dik pozisyonda bir oblik film çekilir. Boyanın burna erişememesi yeri görülecek şekilde tıkanıklığı gösterir. Burna erişmesi kısmi tıkanıklık yada pompa fonksiyonunun yetersizliğini gösterir. Grafide aynı zamansda divertikül, fistül, taş veya tümörlerinde tespiti mümkündür.
LAKRİMAL SİNTİGRAFİ
DSG ye nazaran daha fizyolojik şartlar altında değerlendirme sağlar. Özellikle üst kısımdakiler olmak üzere kısmi tıkanıklıkların değerlendirilmesinde daha hassas olup çocuklarda lakrimal sistem tıkanıklıkları ve yaşlılarda sistemim pompasının değerlendirilmesinde kullanılır. Testte Tc 99 10 ml’lik bir damla halinde lateral konjoktival keseye bir mikropipet ile damlatılır. İzlenen madde iç kantusa yönlendirilmiş olan bir gamma kamera ile görüntülenir ve 20 dakika süreyle maddenin geçişi kaydedilir.
KURU GÖZ MUAYENESİ
KIRPMA REFLEKSİ
Normalde 0.3-0.5 saniye süren her kırpma süresince gözyaşı filminin tüm korneayı yıkması gerekir.
ROSE BENGAL İLE BOYANMA
% 1.0 konsantrasyonunda kullanılan bu boya yetersiz gözyaşı durumlarında korneayı boyar. Ölü ve dejenere hücreler ve musin için boyama özelliği vardır. Mukus iplikçikler ve korneal filamanlar daha iyi görünür hale gelir.
FLUORESCEİN İLE BOYANMA
Korneal erozyonlar ile gözyaşı menüsküsü seçilebilir.
MARJİNAL GÖZYAŞI ŞERİDİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
(GÖZYAŞI MENİSKÜS YÜKSEKLİĞİ)
Gözlere % 2’lik fluorescein damlatıldıktan sonra biyomikroskopta alt göz kapak kenarı ile bulber konjonktiva arasındaki fluoresceine boyanmış gözyaşı birikimi izlenir. Normalde 0.5 mm üzerindedir.
SCHIRMER TESTİ
Gözyaşı akım ve volümü hakkında bilgi verir. İki göz arasında % 27 den fazla farkın önemi yoktur. 4 ayrı şekli vardır.
a. Schirmer 1 testi: Testte 5 mm eninde, 3.5-5.0 cm boyunda bir filtre kağıdı 5 mm katlanarak 1/3 dış kenara yerleştirilir. 5 dakikada ıslanan miktar ölçülür. Göz kapalı yada açık olabilir. Normali 15 mm dir. 5 mm nin altı anormaldir. Lokal anestezi ile yapılırsa bazal sekresyon, anestezi olmadan yapılırsa total sekresyonu verir. Aradaki fark ise refleks salgılamadır.
b. Schirmer 2 testi: Refleks gözyaşı sekresyonu ölçülür. Burun mukozası irrite edilirken 2 dakika süreyle ölçülür. 15 mm ise normaldir.
c. Kinetik schirmer testi: Buharlaşmayı önlemek için plastik korumalı Schirmer kağıdı ile yapılır.
d. Kuruhashi iplik testi: Filtre kağıdı yerine ince iplik kullanılır.
FLOROMETRİ
Volüm ölçülür.
GÖZYAŞI DENGE ZAMANI
Bu testte gözyaşı stabilitesinin geri dönüşünü saptamak için görme keskinliği kullanılır. Testte kullanılan karboksimetil selüloz (Cellovisc) damlası sistem üzerinde stres etkisi yapar. Önce görme keskinliği monokuler camlı veya camsız ölçülür. Sonra alt fornikse bir damla Cellovisc damlatılır ve saate bakılır. Hastanın damla öncesi görme keskinliğine ulaştığı zaman saptanır. Bu zaman gözyaşı denge zamanıdır. 5 dakikanın üzeri değerler anormaldir. Testin uzun olması Cellovisc’in lakrimal drenajla eliminasyonunda zayıflık, yetersiz gözyaşı yapımı ya da yetersiz göz kırpma gibi nedenlere bağlıdır.
GÖZYAŞI KIRILMA ZAMANI
Musin eksikliğini gösterir. Göz kırpma ile kuru noktanın ortaya çıktığı zaman aralığı olup prekorneal filmin buharlaşma zamanını verir. Gözyaşı stabilitesini ölçer. 2 yolla yapılır.
a.İnvaziv: Alt fornikse 1 damla fluorescein damlatılır ve 1 defa göz kırptıktan sonra hastaya gözlerini açık tutması söylenir. Biyomikroskopta prekorneal fluorescein boyanın parçalanma süresi ölçülür. Normali 15-35 saniye olup 10 saniyenin altı patolojiktir. Bu test gözyaşı kalite ve kantitesine, kırpma gücüne ve korneanın ıslanabilme yeteneğine bağlıdır.
b. Noninvaziv: Gözyaşı incelme zamanı da denir. Fluorescein kullanılmaz. Plasido diski gibi bir kafes yapısı korneaya düşürülür. 1 göz kırpma sonrası kafes yapısının bozulması ile kendini gösteren ilk kuru noktanın zamanı ölçülür. Normali 41.5 saniyedir.
LİPİD TABAKA KALINLIĞI
İnterferans kontrast mikroskopi ile az büyütmeli, diffüz aydınlatma altında kırmızı-yeşil interferans saçakların speküler yansıması ile yapılır. Patern görünür ise grade 1-2 görünmez ise grade 3-4 denir. Grade 1 en az ıslanmayı gösterir.
MUKUS FERN TESTİ
Toplanan gözyaşı lamel üzerine yayılır, kurutulur ve ışık mikroskopu ile mukusun karakteristik çam ağacı görünümü izlenir.
MUKUS MİKTAR TAYİNİ (DOHLMAN TESTİ)
PAS ile boyanan schirmer kağıdı göze yerleştirilir. Islanan kısımdaki renk şiddetine göre mukus miktarı belirlenir.
GÖZYAŞI pH TAYİNİ
Bromotimol boyası damlatılır ve renk değişimi izlenir.
OSMOLARİTE TAYİNİ
Aköz yetersizliği gösterir. Hassas bir yöntem olup hematokrit pipeti ile toplanan gözyaşının osmolaritesi ölçülür. normalde 300 olan osmolarite bazal gözyaşı miktarı azaldıkça artar.
LİZOZİM MİKTARI TAYİNİ
KONJONKTİVA SİTOLOJİK BASISI
Goblet hücre miktarını gösteren pahalı bir testtir. Potansiyel musin yapımı hakkında bilgi verir. mm2’ye düşen Goblet sayısına bakılır. Mukus tayininde kullanılır.
LAKTOFERRİN
Radyal immünodifüzyon ile bakılır. Pahalı olup sonuç 2 günde alınır.
KURU GÖZDEKİ DİĞER GÖZLEMLER
Kapak açıklığının boyu, gözyaşı debrisi, mukus iplikçikler, kırpma refleksi ve göz kapamayı etkileyen fiziksel etkenler araştırılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder